Yapı Rehberim

Haseki semtinde yer alan Haseki Camii ve Külliyesi,Kanuni’nin ünlü Hasekisi Hürrem Sultan tarafından Koca Sinan’a H.945/M.1538-39 da yaptırılmış olup,Sinan’ın ilk eserlerindendir. XVII.yüzyıl başlarında H.1021/M.1612-13 yılında vakfın mütevellisi Hasan Bey ,camii doğuya doğru genişletmiştir.H.1070/M.1659-60 ve1918 yangınlarıyla H.1312/M.1894 depreminden zarar gören cami,her seferinde yeniden onarılmıştır.Son olarak 1960-70 yıllarında Vakıflar İdaresi tarafından tamir ettirilen Haseki camii’nin medrese,darüşşifa ve imaretten oluşan külliyesi,Haseki Caddesi tarafından ikiye bölünmüştür.Caddenin güneyinde kalan cami, Cerrah Paşa Mahallesinin kuzeyinde,kalan diğer bölümler ise Nevbahar Mahallesinin sınırları içerisinde bulunmaktadır. Haseki Camii’nin Sinan tarafından tasarlanmış olan ilk bölümü,dışardan dairevi kasnak,içerden yivli sivri tromplara oturan 12 m çapında bir kubbenin örttüğü kare plan harim ile pandantifli kubbelere sahip beş birimli son cemaat yerinden oluşmaktadır.İkinci aşamada harimin doğu duvarı iptal edilerek,yerine iki sütuna oturan üç kemerli bir açıklık meydana getirilmiş,böylece doğu yönüne eklenen aynı büyüklükteki kubbeli birim ile bağlantı sağlanmıştır.Bu arada mihrap iki birimin birleşme çizgisine yerleştirilmiş, eski mihrabın yerine’de diğerleri ile aynı boyutlarda bir pencere açılmıştır.Böylece iki birimli cami haline gelen yapıda,minare kuzey-batı köşesindedir.Minare,kalın gövdeli olup,şerefe altında da geniş nişli çıkmalar bulunmaktadır.Korkuluğu teşkil eden taş levhaların dış yüzlerinde de kabartma olarak geometrik şebeke tezyinatı yapılmıştır.Şadırvan da bu yönde yer almaktadır. Üçüncü sağlık müessesesi olan Haseki Darüşşifası,Hürrem Sultan tarafından H.946/M.1539’da yine Mimar Sinan’a yaptırılmıştır.Bu bina halen Haseki Hastanesinin polikliniğidir. Yine Hürrem Sultan tarafından 1539’da yaptırılan İmarethane,Haseki külliyesinin bir parçasıdır.İmarethane’nin avlusu,kuzeyde üç,doğu ile batı arasında beş kemerli bir revakla çevrilmiştir.Avlunun kuzeyinde iki büyük ve dört küçük kubbeli mutfak ile yanlarında dikdörtgen planlı odalar vardır. Bu eser 1968-70 yıllarında Vakıflar idarisi’nce tamir ettirilmiştir. Diktörtgen bir avlunun üç tarafında sıralanan onbir odadan müteşekkil Haseki Medresesi yine 1536-39’da Hürrem Sultan tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmış olup,caminin karşısındadır.Medresenin Vakfiyesi H.958/M.1551 tarihini taşır.Halen Diyanet İşleri Başkanlığı İstanbul Haseki Eğitim Merkezi olarak kullanılmaktadır. Haseki külliyesinde yer alan bir de Kadınlar hapishanesi vardı.Burada kötü yola düşen kadınların ıslah çalışması yapılırdı. 349m2 iç alanı,2030 m2 avlu ve bahçesi olan Haseki Camii’nin sağında bakımlı üç mezar ve musalla taşı olup,2 türbe,bir medrese,daruşşifa,sebil ve üç adet meşrutasıyla külliye olma özelliğini korumaktadır.